Më 8 maj, Franca mban një ceremoni solemne në të gjithë vendin për të nderuar 80-vjetorin e Ditës së Fitores në Evropë (VE Day), një festë publike që përkujton kapitullimin e Gjermanisë naziste dhe fundin e Luftës së Dytë Botërore në kontinent.
Në Paris, Presidenti Emmanuel Macron do të udhëheqë ceremoninë zyrtare duke vendosur një kurorë në statujën e Charles de Gaulle, duke ndezur flakën e përjetshme te Harku i Triumfit dhe duke inspektuar trupat ushtarake në një ceremoni të pasur me simbole historike dhe ushtarake.
Ceremonitë do të përfshijnë minuta heshtjeje, interpretimin e himnit kombëtar “Marsejeza”, një fjalim presidencial për vlerat që triumfuan në vitin 1945, si dhe një paradë me personel ushtarak, mjete të kohës së luftës dhe fluturime ajrore. Sipas Ministrisë franceze të Mbrojtjes, ky përvjetor ka një domethënie të veçantë: “Është përgjegjësi e dyfishtë – për dëshmitarët e fundit të gjallë të luftës dhe për brezin e ri
Gjermania po shënon gjithashtu këtë përvjetor me ceremoni të rëndësishme për herë të parë si festë zyrtare. Kancelari i sapozgjedhur, Friedrich Merz, do të marrë pjesë në disa aktivitete përkujtimore në Berlin, përfshirë një homazh në një kishë të dëmtuar nga lufta dhe një seancë të posaçme përkujtimore në Bundestag. Në të gjithë qytetin janë planifikuar ekspozita, shfaqje, rrëfime të të mbijetuarve të Holokaustit dhe ceremoni në ish-kampet naziste.
Por përvjetori i këtij viti vjen në një kohë pasigurie të thellë për kontinentin. Lufta në Ukrainë, rritja e tensioneve me Rusinë dhe dobësimi i lidhjeve transatlantike – sidomos nën ndikimin e Donald Trump – kanë rikthyer në vëmendje se paqja në Evropë nuk është e garantuar. Ursula von der Leyen, presidente e Komisionit Evropian, tha: “Perëndimi, siç e njihnim ne, nuk ekziston më.”
Franca dhe Gjermania po rrisin ndjeshëm shpenzimet për mbrojtjen – Macron ka vendosur një objektiv prej 3.5% të PBB-së për ushtrinë, ndërsa Merz është zotuar se “çfarëdo që të duhet” do të bëhet për mbrojtjen e kontinentit. Këto lëvizje pasohen edhe nga shumë vende të tjera të BE-së, përfshirë Poloninë, shtetet baltike dhe madje edhe disa shtete pro-ruse si Hungaria dhe Sllovakia.
Ndërkohë, përkujtimi i Ditës së Fitores vazhdon të ndahet mes lindjes dhe perëndimit të Evropës. Disa vende si Belgjika, Holanda dhe Italia e shënojnë në data të ndryshme, ndërsa Rusia vazhdon ta festojë më 9 maj me paradën e saj ushtarake. Sivjet, Kremlini ka ftuar udhëheqës si Robert Fico i Sllovakisë dhe Aleksandar Vuçiç i Serbisë, duke thelluar ndarjen politike me Perëndimin.
Në kontrast, një kundër-paradë përkujtimore do të mbahet në qytetin ukrainas të Lvivit, me pjesëmarrjen e ministrave të jashtëm të BE-së, si një deklaratë simbolike për mbështetjen ndaj Ukrainës.
Sot, 80 vite pas fundit të luftës më të përgjakshme në historinë e Evropës, përvjetori i 8 majit shënohet jo vetëm si kujtim i një fitoreje të së kaluarës, por edhe si paralajmërim për sfidat e paqes dhe sigurisë në të ardhmen.
Top Channel