E vendosur në unazën jugore të qytetit të Elbasanit, Xhamia e Nazireshës përfaqëson një nga monumentet më të rëndësishme të trashëgimisë kulturore dhe fetare në Shqipëri. E shpallur Monument Kulture i Kategorisë I që prej vitit 1971, kjo xhami është një dëshmi e gjallë e arkitekturës osmane dhe e historisë së pasur të qytetit.
Historia dhe Origjina
Xhamia e Nazireshës mendohet të jetë ndërtuar në shekullin XVI, siç dëshmohet nga një mbishkrim me bojë në murin fundor të mafilit ku lexohet viti 1599. Emri i xhamisë lidhet me një grua të njohur të asaj kohe, bashkëshorten e një personaliteti me funksion të rëndësishëm perandorak, i cili e ndërtoi këtë faltore në nder të saj [1] .
Arkitektura dhe Struktura
Xhamia është një shembull i arkitekturës sulltanore, me një sallë faljeje në formë katrori dhe një minare elegante. Salla ndriçohet nga pesë dritare në secilën prej tri faqeve, të vendosura në tri radhë, duke krijuar një atmosferë të ndritshme dhe të qetë. Muratura dhe minareja janë ndërtuar me teknikën e klausonazhit, duke përdorur blloqe guri të prera me kujdes dhe të vendosura me precizion. Dyshemeja është e shtruar me pllaka poligonale prej qeramike, një detaj që i shton elegancën dhe autenticitetin ambientit të brendshëm [2] .
Restaurimet dhe Ruajtja
Gjatë viteve, Xhamia e Nazireshës ka kaluar nëpër disa faza restaurimi për të ruajtur strukturën dhe bukurinë e saj origjinale. Në vitin 2006, Këshilli Kombëtar i Restaurimeve miratoi një investim për rehabilitimin e xhamisë, duke përfshirë vendosjen e unazave metalike në minare dhe riparime të tjera të nevojshme [1] . Më vonë, Fondacioni Shtetëror Turk “TIKA”, në bashkëpunim me Myftininë e Elbasanit dhe Institutin e Monumenteve të Kulturës, nisi një projekt për rikonstruksionin e plotë të xhamisë dhe rehabilitimin e oborrit të saj.
Rëndësia Kulturore dhe Fetare
Sot, Xhamia e Nazireshës vazhdon të jetë një qendër aktive fetare dhe një simbol i trashëgimisë kulturore të Elbasanit. Ajo frekuentohet rregullisht nga besimtarët dhe vizitorët, duke ofruar një lidhje të gjallë mes të kaluarës dhe të tashmes. Përmes arkitekturës së saj unike dhe historisë së pasur, xhamia shërben si një dëshmi e rëndësishme e identitetit dhe kulturës shqiptare.
Xhamia e Nazireshës nuk është vetëm një vend adhurimi, por edhe një monument që pasqyron historinë, artin dhe shpirtin e një qyteti që ka qenë gjithmonë një urë lidhëse mes traditës dhe modernitetit.
burimi elbasani.gov.al
përshtati Arjola Tashi
